autor: Marek Tomalak
Rząd: Błonkoskrzydłe (Hymenoptera)
Rodzina: Osnujowate (Pamphiliidae)
Długość dorosłej błonkówki: ok. 8 - 14 mm
Pojaw owadów dorosłych: od marca do maja.
Środowisko: młodsze drzewostany sosnowe, parki, ogrody przydomowe. Występuje w całym kraju.
Rośliny pokarmowe: głównie sosna pospolita (Pinus silvestris). W parkach i ogrodach atakowane są często ozdobne odmiany sosny wejmutki (P. strobus), himalajskiej (P. wallichiana) oraz czarnej (P. nigra).
Rozmieszczenie geograficzne: Gatunek rozprzestrzeniony jest w środkowej i północnej Europie oraz Azji. W Polsce masowo występuje zwykle lokalnie, atakując młodsze drzewostany sosnowe na ubogich siedliskach boru suchego.
Cykl rozwojowy: Rójka tego owada obywa się w okresie od marca do maja. Po zapłodnieniu samica rozpoczyna składanie jaj na ubiegłorocznych igłach sosny. Jaja przyklejane są do igły w szeregu od kilku do kilkunastu sztuk w jednym złożu. Rozwijające się larwy żerują gromadnie tworząc wspólne oprzędy. Na początku zjadają igły starsze, później również młode, tegoroczne. Rozwój larw trwa około 3 tygodni. Dorosłe larwy schodzą, lub spadają do gleby, gdzie na głębokości kilku centymetrów przelegują przez okres zimy. Przepoczwarczenie następuje wczesną wiosną następnego roku. Część osobników w stadium dorosłej larwy (tzw. eonimfy, lub pronimfy) może jednak pozostawać w glebie przez kolejny rok, lub dwa.
Znaczenie: Stosunkowo krótki, lecz bardzo intensywny okres żerowania larw może prowadzić do częściowego, lub całkowitego zniszczenia igliwia na całych gałęziach. Uszkodzenia te są szczególnie niebezpieczne dla młodych drzewek oraz cennych osobników w kolekcjach parkowych i ogrodach przydomowych. Ze względu na stratę części igliwia korony stają się przerzedzone, co znacznie obniża walory estetyczne opanowanych drzew. Długi okres przelegiwania larw szkodnika w glebie stwarza zagrożenie ponownym atakiem nawet przez 3 kolejne sezony.
Zwalczanie: W przypadku konieczności zwalczanie osnui czerwonogłowej w szkółkach leśnych przeprowadza się stosując preparaty kontaktowe w okresie lotu dorosłych błonkówek. W środowisku miejskim chemiczne zwalczanie tego szkodnika nie jest wskazane. Na pojedynczych, młodych drzewkach można ręcznie usuwać, lub rozgniatać oprzędy tworzone przez larwy. Aktualne wyniki badań prowadzonych w IOR-PIB Poznań wskazują, że przelegujące w glebie larwy i poczwarki są bardzo wrażliwe na działanie nicieni owadobójczych z rodzaju Heterorhabditis.
Project implemented as part of tasks 1.5
Multiannual Program of the IPP-NRI for 2016-2020
Plant Protection Institute – National Research Institute
Ulica: Władysława Węgorka 20
60-318 Poznań
tel. +48 61 864 90 75
fax +48 61 864 91 20
Online Pest Warning System