Platforma Sygnalizacji Agrofagów - Online Pest Warning System

7.06.2023 - Brązowa plamistość pomidora - groźna choroba tytoniu

Brązowa plamistość pomidora, powodowana jest przez Tomato spotted wilt virus (TSWV), wśród plantatorów tytoniu znana jest także pod nazwami: „Lycopersicum virus 3” lub „choroba lubelska”. Choroba pojawiła się w Polsce w latach 50. XX wieku i od tamtego czasu występuje co roku w mniejszym bądź większym nasileniu. Na przełomie XX i XXI wieku zniszczenia spowodowane przez TSWV w niektórych rejonach uprawy tytoniu w Polsce objęły nawet 45% plantacji.

W warunkach naturalnych wirus poraża rośliny tytoniu w każdej fazie wzrostu począwszy od rozsady, poprzez młode i dojrzałe rośliny na polu. W początkowej fazie infekcji na roślinach pojawiają się lokalnie występujące jasne bądź żółtawe przebarwienia młodych liści (fot. 1). Z czasem pojawia się charakterystyczne żółknięcie i zagięcie wierzchołka oraz karłowacenie roślin. Dodatkowo występują nekrozy liści oraz ciemne smugi na łodydze (fot. 2). Silnie porażone rośliny najczęściej obumierają co prowadzi do zniszczenia plantacji. W Polsce wirus TSWV jest przenoszony przez wciornastka tytoniowca (Thrips tabaci). Jest to bardzo małych rozmiarów owad mierzący ok. 1mm długości. Wiosną dorosłe osobniki przelatują na świeżo zasadzone rośliny tytoniu. Większość z nich jest nosicielami wirusa, dlatego żerując zakażają rośliny TSWV. Wciornastki mnożą się w bardzo szybkim tempie. Dorosłe samice składają od 60 do 100 jaj 2 do 4 razy w sezonie. Wciornastki są jednak mało ruchliwe. Po wiosennym nalocie na tytoń, rzadko kiedy przemieszczają się na plantacje sąsiednie a nawet z rośliny na roślinę.

Stopień porażenia plantacji zależy głównie od skuteczności zwalczania pokolenia zimującego, które pod koniec maja i na początku czerwca zasiedla plantacje tytoniu. Zaleca się zatem zwalczanie owadów za pomocą dozwolonych środków owadobójczych np.: Inazuma 130 WG, Los Ovados 200 SE, Kobe 20 SP, Sekil 20 SP, Mospilan 20 SP i Lanmos 20 SP.  Warto zadbać by oprócz oprysku pola tytoniowego wykonać także zabieg na przyległej miedzy, pobliskim ugorze czy zakrzaczeniu stanowiących siedlisko wciornastków.

Foto 1. Początkowe objawy choroby

Foto. 2 Roślina w zaawansowanym stadium choroby

Opracowano: Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach