Platforma Sygnalizacji Agrofagów - Online Pest Warning System

Szrotówek kasztanowcowiaczek (Cameraria ohridella Deschka et Dimić)

Rząd: Motyle (Lepidoptera)
Rodzina: Kibitnikowate (Gracilariidae) 

Długość motyla: ok. 3-4 mm
Rozpiętość skrzydeł: ok. 8 mm 
Pojaw motyla: od końca kwietnia do połowy września.
Środowisko: lasy liściaste i mieszane, parki, aleje.
Rośliny pokarmowe: gatunek występujący zwykle na kasztanowcu białym (Aesculus hippocastanum) oraz znacznie rzadziej na kasztanowcu czerwonym (A. x carnea) i żółtym (A. octandra).
Rozmieszczenie geograficzne: Po raz pierwszy szrotówek kasztanowcowiaczek  wykryty został w Macedonii w 1985 roku. Od tego czasu rozprzestrzenił sie on na obszarze prawie całej Europy z wyłączeniem Półwyspu Iberyjskiego, Wielkiej Brytanii i przeważającej części Skandynawii. Od 1998 roku jest on również obserwowany w Polsce i szybko rozszerza zasięg swojego występowania z południa ku północy kraju. 

Cykl rozwojowy: Zimują poczwarki w opadłych liściach. Pierwsze motyle pojawiają się pod koniec kwietnia. Można je wtedy obserwować na rozwijających się liściach i korze pni drzew. Jaja składane są pojedynczo wzdłuż głównych żyłek liści. Rozwijające się larwy pierwszego stadium wgryzają się do wnętrza blaszki liściowej i tam odbywają cały swój dalszy rozwój. Powstające żerowiska (tzw. miny)  osiągają ostatecznie długość 3-4 cm i ze względu na swoje charakterystyczne jasnobeżowo-brązowe zabarwienie stają się łatwo zauważalne na opanowanym drzewie. Dorosłe larwy odbywają przepoczwarczenie w kolebce we wnętrzu miny.  W naszych warunkach klimatycznych szkodnik ten rozwija zwykle 3 pokolenia w ciągu roku.

Znaczenie: W ciągu sezonu wegetacyjnego liście zasiedlonych przez szrotówka kasztanowcowiaczka drzew stopniowo wypełniają  się minami, zmieniając barwę z zielonej poprzez jasnobeżową do brązowej. Przy masowych atakach prawie cała blaszka liściowa może być opanowana przez miny, których ilość dochodzi nawet do 100 w pojedynczym liściu. Często już na przełomie czerwca i lipca korony opanowanych drzew żółkną, robią wrażenie zasychających i następuje przedwczesny opad liści. Objawy te istotnie obniżają walory estetyczne kasztanowców  Powtarzające się przez szereg sezonów masowe ataki szrotówka mogą prowadzić do znacznego osłabienia drzew.  Gatunek ten uważany jest obecnie za jednego z najważniejszych szkodników drzew miejskich w Europie. 

Zwalczanie: Do tej pory nie zdołano znaleźć całkowicie skutecznej metody zwalczania szrotówka kasztanowcowiaczka, Trudności te są wynikiem między innymi żerowania larw owada we wnętrzu liści drzew oraz ogromnym potencjałem reprodukcyjnym tego szkodnika. Spośród środków badanych w wielu krajach Europy największe nadzieje wiąże się ze stosowaniem inhibitorów syntezy chityny (diflubenzuron) oraz niektórych pyretroidów. Za najlepszą metodę działań profilaktycznych uważa się zaś dokładne wygrabianie i głębokie kompostowanie opadających jesienią liści, w których zimują poczwarki.