autor: Marek Tomalak
Rząd: Błonkoskrzydłe (Hymenoptera)
Rodzina: Obnażaczowate (Argidae)
Długość dorosłej błonkówki : ok. 7 - 10 mm
Pojaw owadów dorosłych: od początku maja oraz na przełomie lipca i-sierpnia. Owad rozwija dwa pokolenia w ciągu roku.
Środowisko: lasy z udziałem berberysu, ogrody, parki i skwery miejskie.
Rośliny pokarmowe: Owad ten zasiedla różne gatunki berberysu (Berberis spp.). Ma skłonności do lokalnych, masowych pojawów prowadzących często do gołożerów.
Rozmieszczenie geograficzne: Występuje powszechnie na terenie centralnej i południowej Europy. W Polsce pospolity.
Cykl rozwojowy: Owad zimuje zwykle w ostatnim stadium larwalnym w kokonie poczwarkowym zbudowanym w glebie pod okapem rośliny żywicielskiej. Przepoczwarczenie następuje wiosną. Wylot osobników dorosłych następuje w maju. Błonkówki można wtedy spotkać na liściach berberysu, lub na rosnących w pobliżu kwiatach. Po kopulacji samica składa jaja w charakterystyczne kieszenie wycięte pokładełkiem z boku blaszki liściowej. Indywidualne złoża zawierają od kilku do kilkunastu jaj. Wylęgające się wkrótce larwy żerują gromadnie wygryzając charakterystyczne zatoki z boku liści. Starsze larwy zjadają całe liście pozostawiając często tylko ogołocone gałązki. Dorosłe larwy spadają do gleby, gdzie przy powierzchni budują dwuwarstwowy kokon, w którym następuje przepoczwarczenie. Po 4 - 5 tygodniach, co zwykle przypada w połowie lipca, nowe pokolenie dorosłych owadów opuszcza kokony poczwarkowe i przelatuje na krzewy berberysu. Również teraz błonkówki te można spotkać także na pobliskich kwiatach, gdzie odżywiają się nektarem i pyłkiem. Nowe pokolenie larw rozwijających się z jaj złożonych na przełomie lipca i sierpnia kontynuuje żerowanie do końca sierpnia i września po czym schodzi do gleby w celu przezimowania i przepoczwarczenia.
Znaczenie: W ciągu sezonu wegetacyjnego owad ten rozwija dwa pokolenia. Pierwsze pokolenie zwykle tylko częściowo uszkadza liście, które w tym okresie uzupełniane są przez nowe przyrosty. W przypadku korzystnych warunków pogodowych drugie pokolenie jest bardzo liczne i jego żerowanie może doprowadzić do całkowitego ogołocenia krzewów. Ponieważ właśnie barwne liście stanowią główny element dekoracyjny berberysów, ich znaczne uszkodzenie obniża walory estetyczne krzewów i kompozycji ich nasadzeń.
Zwalczanie: W szkółkach i na plantach roślin ozdobnych zwalczanie tego szkodnika przeprowadza się przy zastosowaniu oprysków preparatami kontaktowymi z grupy pyretroidów, bezpośrednio po zauważeniu pierwszych błonkówek. W przypadku pojawienia się larw drugiego pokolenia niezbędne jest powtórzenie zabiegu w lipcu, lub na początku sierpnia. Badania przeprowadzone w Zakładzie Biologicznych Metod IOR-PIB w Poznaniu wykazały pełną (100%) skuteczność nicieni owadobójczych w zwalczaniu tego szkodnika w czasie jego przepoczwarczania i zimowania w glebie.
Project implemented as part of tasks 1.5
Multiannual Program of the IPP-NRI for 2016-2020
Plant Protection Institute – National Research Institute
Ulica: Władysława Węgorka 20
60-318 Poznań
tel. +48 61 864 90 75
fax +48 61 864 91 20
Online Pest Warning System